หลายคนอาจเข้าใจว่า “สมาคม” คือการรวมกลุ่มของบุคคลที่มีจุดประสงค์ร่วมกัน เช่น กลุ่มอาชีพเดียวกัน กลุ่มทำกิจกรรมสาธารณะ หรือกลุ่มที่ไม่แสวงหาผลกำไร แต่ความจริงแล้ว การจัดตั้งสมาคมที่ถูกต้องตามกฎหมายไทย ต้องผ่านกระบวนการ “จดทะเบียนสมาคม” ซึ่งมีข้อกำหนดเฉพาะ และต้องมีความพร้อมทั้งในด้านบุคคล เอกสาร สถานที่ และวัตถุประสงค์

บทความนี้จะพาคุณไปทำความเข้าใจมากขึ้นว่า จดทะเบียนสมาคมต้องทำอย่างไร มีขั้นตอนและเงื่อนไขอะไรบ้าง และหากคุณต้องการลดความเสี่ยง ลดขั้นตอนที่ยุ่งยาก เราในฐานะผู้ให้คำปรึกษาด้านจดทะเบียนนิติบุคคลและใบอนุญาต พร้อมแนะนำคุณทุกขั้นตอน

สมาคมไม่ใช่แค่การรวมกลุ่มธรรมดา แต่ต้องจดทะเบียนให้ถูกต้อง !

เหตุผลที่ต้องจดทะเบียนสมาคมให้ถูกต้องตามกฎหมาย

สมาคม คืออะไร ?

ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 78-109 โดย สมาคม (Association) หมายถึง การรวมตัวกันของบุคคลตั้งแต่ 10 คนขึ้นไป เพื่อกระทำกิจกรรมร่วมกัน โดยไม่แสวงหากำไรเป็นรายได้ของสมาชิก หรือผู้จัดตั้ง สมาคมจะมีสภาพเป็น “นิติบุคคล” เมื่อได้รับการจดทะเบียนจากนายทะเบียนสมาคม กระทรวงมหาดไทย เช่น สมาคมกีฬา สมาคมวิชาชีพ สมาคมอาสาสมัคร สมาคมผู้ประกอบการ ฯลฯ

ไขข้อสงสัย “สมาคม” กับ “มูลนิธิ” แตกต่างกันอย่างไร ?

เป็นคำถามยอดฮิตที่หลายคนสงสัยว่า “สมาคม” กับ “มูลนิธิ” ต่างกันอย่างไร?” เพราะทั้งสองรูปแบบต่างก็เป็นองค์กรที่ไม่แสวงหากำไร และมีเป้าหมายเพื่อกิจกรรมทางสังคมเหมือนกันในบางมิติ แต่ในทางกฎหมายไทยนั้น สมาคมและมูลนิธิมีความแตกต่างกันอย่างชัดเจนในหลายด้าน ซึ่งสามารถสรุปได้ดังนี้

ข้อดีและข้อควรระวังในการจัดตั้งสมาคม

• มีสถานะเป็นนิติบุคคลตามกฎหมาย โดยการมีสถานะเป็น “นิติบุคคล” นี้น สามารถทำสัญญา ถือครองทรัพย์สิน และดำเนินกิจกรรมทางกฎหมายได้
• สร้างความน่าเชื่อถือเมื่อขอรับเงินสนับสนุนจากภาครัฐหรือองค์กรระหว่างประเทศ
• สามารถเปิดบัญชีธนาคารในนามสมาคมได้
• สามารถดำเนินงานอย่างเป็นระบบและโปร่งใส  มีระเบียบในระบบบริหารจัดการชัดเจน ลดปัญหาความขัดแย้งภายในกลุ่ม
• ได้รับสิทธิประโยชน์ตามกฎหมาย เช่น ขอจดภาษีหัก ณ ที่จ่าย หรือขอยกเว้นภาษีบางประการ (ในกรณีที่เข้าข่าย)

ข้อควรระวังที่ต้องทราบในการจัดตั้งสมาคม

• ห้ามดำเนินการใด ๆ ที่เข้าข่ายกิจกรรมทางการเมืองโดยไม่ได้รับอนุญาต
• การใช้เงินของสมาคมต้องโปร่งใส สามารถตรวจสอบได้
• สมาคมต้องยื่นงบการเงินประจำปีต่อหน่วยงานที่เกี่ยวข้องตามกฎหมาย
• หากมีกิจกรรมที่ใกล้เคียงกับการประกอบธุรกิจ ต้องแยกการดำเนินงานให้ชัดเจน

เงื่อนไขเบื้องต้นในการจดทะเบียนสมาคม

ก่อนจะเริ่มขั้นตอนจดทะเบียนสมาคม ผู้จัดตั้งต้องเตรียมความพร้อมตามเงื่อนไขต่อไปนี้:

โดยสมาคมมีลักษณะดังนี้

• เป็นการรวมตัวของกลุ่มบุคคล
• เพื่อกระทำการใด ๆ เป็นการต่อเนื่องไม่ใช่การทำกันแค่เพียงชั่วคราว แล้วเลิกไป
• จะมีข้อบังคับเป็นแนวทางปฏิบัติและไม่ขัดต่อกฏหมาย 
• ต้องมีการจดทะเบียนเป็นนิติบุคคลอย่างถูกต้อง โดนต้องดำเนินการให้ผู้ที่เป็นสมาชิกในจำนวนไม่น้อยกว่า 3 คน ยื่นคำขอ ณ สำนักงานเขตในกรุงเทพมหานคร หรือที่ว่าการอำเภอในจังหวัดอื่นที่สำนักงานใหญ่ของสมาคมจัดตั้งขึ้น 

1. จำนวนสมาชิกผู้ร่วมก่อตั้ง

• ต้องมีผู้ร่วมก่อตั้ง ไม่น้อยกว่า 10 คน ทุกคนต้องมีอายุตั้งแต่ 20 ปีบริบูรณ์ขึ้นไป
• เป็นบุคคลที่มีถิ่นที่อยู่ในประเทศไทย 

2. วัตถุประสงค์ของสมาคม

• ต้องไม่ขัดต่อกฎหมาย ศีลธรรม หรือความสงบเรียบร้อยของประชาชน
  วัตถุประสงค์ต้องชัดเจน เช่น เพื่อส่งเสริมกีฬา การศึกษา ศิลปวัฒนธรรม การกุศล เป็นต้น

3. สถานที่ตั้งสำนักงานสมาคม

• ต้องมีสถานที่ตั้งเป็นหลักแหล่ง ตรวจสอบได้จริง รวมถึงแผนผังที่ตั้งสังเขปของสมาคม
• ต้องมีเอกสารแสดงสิทธิ์ในการใช้สถานที่ เช่น สัญญาเช่า หรือหนังสือยินยอมจากเจ้าของบ้าน รวมถึงเอกสารอื่น ๆ หากมี

4. ข้อบังคับของสมาคม

• ต้องจัดทำข้อบังคับที่ระบุรายละเอียดการดำเนินงานของสมาคม เช่น การประชุมสมาชิก การเลือกตั้งกรรมการ การบริหารงาน การเงิน และการยุบเลิกสมาคม

คำแนะนำโดยผู้เชี่ยวชาญจาก FDI สำหรับการจดทะเบียนสมาคมให้ถูกต้องตั้งแต่แรก “専門家に相談する” คือทางเลือกที่ตอบโจทย์

แม้ว่าการจดทะเบียนสมาคมจะไม่ซับซ้อนเท่าการจดทะเบียนบริษัท แต่ก็ยังมีรายละเอียดจำนวนมากที่ผู้ก่อตั้งมือใหม่อาจมองข้าม เช่น รูปแบบข้อบังคับ รายละเอียดในคำขอ หรือเอกสารประกอบเฉพาะทาง

หากคุณต้องการประหยัดเวลา ลดความเสี่ยง และได้รับความมั่นใจว่าเอกสารผ่านการอนุมัติในครั้งเดียว ทีมงานของเราซึ่งมีประสบการณ์ด้านการจดทะเบียนนิติบุคคลและใบอนุญาตมามากกว่า 30 ปี เราพร้อมให้คำปรึกษาทุกขั้นตอน

เราสามารถช่วยคุณดำเนินการด้านเอกสารได้ดังนี้ 

• ตรวจสอบความถูกต้องของเอกสารก่อนยื่น
• เขียนข้อบังคับสมาคมให้ตรงตามมาตรฐานกฎหมาย
• ประสานงานกับสำนักงานเขตหรืออำเภอ
• ช่วยเตรียมตัวสำหรับการสัมภาษณ์กับเจ้าหน้าที่
• ติดตามผลการยื่นคำขอจนได้รับหนังสือรับรอง
• ให้คำปรึกษาและดำเนินงานด้วยความรวดเร็ว ราคาเหมาะสม โดยทีมผู้เชี่ยวชาญ

ช่องทางติดต่อ

• Facebook : FDI Group – Business Consulting
• Line : @fdigroup
• Phone : 02-642-6866, 02-642-6869, 02-642-6895
• E-mail : infojob@fdi.co.th
• Website : www.fdi.co.th