แนวคิดเรื่อง “BCG Economy” หรือ เศรษฐกิจชีวภาพ – เศรษฐกิจหมุนเวียน – เศรษฐกิจสีเขียว ได้กลายมาเป็นยุทธศาสตร์สำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 ที่มุ่งหวังให้ประเทศไทยเติบโตอย่างยั่งยืน ในท่ามกลางกระแส BCG นี้ กลุ่มหนึ่งที่น่าจับตามองเป็นพิเศษ ก็คือ SMEs หรือธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม เพราะแม้จะเป็นธุรกิจที่มีข้อจำกัดในหลายด้าน แต่กลับมีความยืดหยุ่นสูง และสามารถปรับตัวได้เร็วกว่าบริษัทขนาดใหญ่ หากรู้ทิศทางการเปลี่ยนแปลงอย่างถูกต้อง

บทความนี้จะกล่าวถึงแนวคิด โมเดล BCG ที่เปิดโอกาสอะไรให้กับ SMEs ไทยบ้าง และเพราะเหตุใด “ใครปรับตัวก่อน” จึง “ได้เปรียบก่อน” ในสนามการแข่งขันของเศรษฐกิจยุคใหม่ในปี 2025 นี้ มาร่วมกันหาคำตอบได้ในบทความนี้ 

เข้าใจใน BCG Economy โมเดลเศรษฐกิจสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน

สำหรับ BCG Economy หรือ เศรษฐกิจชีวภาพ เศรษฐกิจหมุนเวียน และเศรษฐกิจสีเขียว (Bio-Circular-Green Economy) คือ โมเดลเศรษฐกิจสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน ที่นำเอาแนวคิดวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรมไปยกระดับความสามารถในการแข่งขันอย่างยั่งยืนให้กับ 4 อุตสาหกรรมเป้าหมายหลัก (S-curves) ได้แก่ อุตสาหกรรมเกษตรและอาหาร อุตสาหกรรมพลังงานและวัสดุ อุตสาหกรรมสุขภาพและการแพทย์ และอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวและบริการ ซึ่งวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รวมถึงนวัตกรรมจะเข้าไปช่วยเพิ่มประสิทธิภาพให้กับผู้ผลิตฐานผลิตเดิม สนับสนุนให้เกิดผู้ประกอบการที่ผลิตสินค้าและบริการที่มีมูลค่าเพิ่มสูงมากขึ้น

1.เศรษฐกิจชีวภาพ (Bio Economy) : เป็นการนำทรัพยากรชีวภาพมาผลิตให้เกิดการ ”ผลิตคุ้มค่ามากที่สุด”  โดยนำเอาเทคโนโลยีในหลากหลายสาขามาประยุกต์ใช้ให้เกิดการเพิ่มประสิทธิภาพสูงสุด เพิ่มมูลค่าให้ได้มากที่สุด 

2.เศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) : เป็นการใช้ “ ทรัพยากรให้คุ้มค่ามากที่สุด” ในแต่ละกระบวนการผลิตต้องสามารถนำกลับมาใช้ซ้ำใช้ใหม่อีกครั้งได้ 

3.เศรษฐกิจสีเขียว (Green Economy) : ระบบเศรษฐกิจสีเขียว สร้างนวัตกรรม การจัดการสภาพสังคมให้มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมให้น้อยที่สุด (Zero-Waste) มุ่งเน้นการแก้ไขปัญหามลพิษ เพื่อลดผลกระทบต่อโลกอย่างยั่งยืน 

ธุรกิจในไทยได้เปรียบอย่างไร ? ท่ามกลางการปรับเปลี่ยนและแข่งขัน 

อย่างที่ทราบจากแนวทางการจัดการที่ไม่ได้มุ่งเน้นแต่เพียงด้านเศรษฐกิจเท่านั้น แต่ยังพัฒนาควบคู่ไปกับการพัฒนาสังคมและการรักษาความสมดุลของสภาพแวดล้อมให้ยั่งยืนไปพร้อมกัน ซึ่งข้อได้เปรียบที่เห็นได้ชัดของไทยก็คือ ความหลากหลายทางชีวภาพและวัฒนธรรมเป็นทุนเดิม เหมือนที่มีคนเคยเปรยไว้ว่าเมืองไทยคือครัวโลก การพัฒนาด้านชีวภาพให้มีศักยภาพที่สามารถแข่งขันได้ด้วยนวัตกรรม จะช่วยให้เกิดเศรษฐกิจ BCG ที่เติบโต สามารถแข่งขันได้ในระดับโลกได้ด้วยนั่นเอง 

โอกาสของ  SMEs ในการเติบโตไปพร้อมกับ BCG Economy ปรับอย่างไรให้โดดเด่น

แม้จะมีต้นทุนและกำลังการผลิตจำกัด แต่ SMEs มีความคล่องตัวสูง และสามารถดัดแปลงแนวคิด BCG ให้เหมาะกับบริบทของตนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งนำมาสู่โอกาสที่สำคัญหลายประการที่จะเกิดขึ้นได้ 

1. สร้างความแตกต่างในตลาดด้วยสินค้าที่ยั่งยืน

ผู้บริโภคในปัจจุบัน โดยเฉพาะกลุ่มคนรุ่นใหม่ เริ่มให้ความสำคัญกับผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น เช่น สินค้าออร์แกนิก บรรจุภัณฑ์จากวัสดุชีวภาพ หรือสินค้าที่ลดการปล่อยคาร์บอน โดยเฉพาะกลุ่ม SMEs ที่สามารถสร้างจุดขายในด้านนี้ได้ จะมีข้อได้เปรียบในตลาด และสามารถตั้งราคาสูงขึ้นโดยผู้บริโภคยินดีจ่าย (premium pricing) ในสินค้าที่มีความแตกต่างและส่งเสริมความยั่งยืนให้สิ่งแวดล้อม รวมถึงด้านสังคม ชุมชน

2. ลดต้นทุนในระยะยาวผ่าน Circular Process

การออกแบบกระบวนการผลิตแบบหมุนเวียน ไม่เพียงแต่ดีต่อสิ่งแวดล้อม แต่ยังช่วยลดต้นทุนในระยะยาว โดยเฉพาะการใช้ทรัพยากรให้คุ้มค่าที่สุด เช่น ใช้ของเสียจากกระบวนการหนึ่งเป็นวัตถุดิบของอีกกระบวนการหนึ่ง ตัวอย่างเช่น  โรงงานผลิตอาหารแปรรูปที่นำเศษผักผลไม้มาใช้ผลิตปุ๋ยอินทรีย์หรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร

3. เข้าถึงแหล่งทุนสนับสนุนได้ง่ายขึ้น

หลายหน่วยงานภาครัฐและสถาบันการเงินเริ่มให้ความสำคัญกับการลงทุนในธุรกิจที่ใช้แนวคิด BCG โดยให้สิทธิประโยชน์ต่างๆ เช่น 

• สิทธิยกเว้นภาษีจาก BOI (สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน)
• เงินกู้ดอกเบี้ยต่ำจาก ธนาคารพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย (SME D Bank)

4. ขยายตลาดสู่ต่างประเทศได้ง่ายขึ้น

ตลาดโลกโดยเฉพาะยุโรปและอเมริกา กำลังให้ความสำคัญกับ ESG (Environmental, Social, Governance) และสินค้าที่ลดคาร์บอนฟุตพรินต์ ดังนั้น SMEs ไทยที่ปรับตามแนววิธีการของ BCG Economy จะช่วยเพิ่มโอกาสในการส่งออกให้มากขึ้น ตัวอย่าง เช่น ธุรกิจท่องเที่ยวชุมชนที่ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ได้รับความสนใจจากกลุ่มนักท่องเที่ยวต่างชาติสาย “Eco-travel” ในการเข้ามาท่องเที่ยว และถูกมองว่าน่าสนใจมากกว่าการท่องเที่ยวแบบทั่วไป 

แนะนำกลยุทธ์ ปรับตัวจากจุดไหนให้ได้เปรียบ 

1.เริ่มต้นจากเปลี่ยนจุดเล็กๆ ที่สร้างผลกระมบเชิงบวกในวงกว้าง

เช่น เปลี่ยนมาใช้บรรจุภัณฑ์ชีวภาพ หรือใช้พลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานสะอาดเพิ่มขึ้นในบางส่วนของการผลิตให้มากขึ้น 

2.ศึกษาโมเดลธุรกิจ BCG ที่ใกล้เคียงกับธุรกิจของเรา

เพื่อหาแนวทางการปรับใช้ที่ไม่ต้องลงทุนสูง และสามารถทดลองทำได้โดยปรับให้เข้ากับธุรกิจของเราากที่สุด รวมถึงศึกษาโมเดลของธุรกิจอื่น ๆ เพื่อนำเอาส่วนที่พัฒนาแล้วดีในต้นทุนที่ต่ำมาใช้ในการดำเนินกิจการของเรา 

3.เข้าร่วมโครงการฝึกอบรมหรือบ่มเพาะเพื่อสร้างเครือข่าย และรับคำแนะนำโดยผู้เชี่ยวชาญที่มีความสามารถเฉพาะด้าน 

สามารถเข้าร่วมเป็นสมาชิก ขอรับคำปรึกษาได้ในหลายหน่วยงานที่จัดอบรมเกี่ยวกับ BCG ฟรี เช่น TISTR, สวทช., สำนักงานนวัตกรรมแห่งชาติ (NIA)

4.การใช้สื่อออนไลน์ในการสื่อสารแบรนด์และการตลาดโดยการใช้ Story Telling ให้ผู้บริโภคทราบและเข้าใจในการดำเนินงานของแบรนด์อย่างจริงใจ 

การสร้างแบรนด์ สื่อสารแบรนด์ที่สื่อถึงความเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมจะช่วยเพิ่มยอดขายได้เพิ่มขึ้นในระยะยาว ที่สำคัญยังเป็นการคำนึงถึงผลิตภัณฑ์ สินค้าและบริการที่ตอบโจทย์เทรนด์ผู้บริโภคที่ให้ความสำคัญและสนับสนุนผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมอีกด้วย

                               ร่วมสร้างสังคมสีเขียวและยั่งยืนไปด้วยกัน 

บริการที่ปรึกษาด้านการจัดการก๊าซเรือนกระจก

FDI Accounting & Advisory ในฐานะที่ปรึกษาทางด้านสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน เราพร้อมให้การสนับสนุนทุกองค์กรธุรกิจที่มีเป้าหมายเพื่อสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืนเช่นเดียวกับเรา ในการเป็นที่ปรึกษาการทำธุรกิจ ภายใต้เงื่อนไขที่ขับเคลื่อนสู่เป้าหมาย ที่ครอบคลุมในทุกมิติทั้งการปรับให้เหมาะสมกับรูปแบบธุรกิจในแต่ละองค์กร เพื่อให้ตอบโจทย์นโยบายของภาครัฐ รวมถึงเป้าหมายขององค์กร ในการปรับเปลี่ยนระบบต่าง ๆ ที่สอดคล้องในการทำธุรกิจเพื่อสิ่งแวดล้อม สังคม สู่ความยั่งยืนโดยแท้จริง 

ช่องทางติดต่อ 

• Facebook : FDI Group – Business Consulting
• Line : @fdigroup
• Phone : 02-642-6866, 02-642-6869, 02-642-6895
• E-mail : infojob@fdi.co.th
• Website : www.fdi.co.th