รู้หรือไม่ ? การพัฒนาอย่างสมดุลตามกรอบ SDGs ในไทยพัฒนาไปถึงไหนแล้ว

05/09/2025

SDGs ไทย กับแนวทางขับเคลื่อนโลกที่ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลังสู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน

จากบทความ SDGs x ESG เชื่อมโยงเป้าหมายเพื่อความยั่งยืนของโลกและอนาคตของธุรกิจอย่างยั่งยืนในบทความก่อนหน้า ที่มุ่งเน้นพูดถึงในประเด็นด้านสิ่งแวดล้อมแล้ว ในบทความนี้เราจะวิเคราะห์ และนำเสนอถึงประเด็นภาพรวมของ SDGs ประเทศไทยในมิติด้านอื่น ๆ ที่สำคัญ

อย่างที่ทราบกันดีว่าจุดเด่นของ SDGs คือ “การพัฒนาอย่างสมดุล” ที่ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง (Leave no one behind) โดยเน้นให้ทุกภาคส่วน ทั้งรัฐบาล ภาคเอกชน ประชาสังคม และประชาชนมีส่วนร่วม

สำหรับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) มีทั้งหมด 17 เป้าหมาย (Goals) ภายใต้หนึ่งเป้าหมายจะประกอบไปด้วยเป้าหมายย่อย ๆ ที่เรียกว่า เป้าหมายย่อย (Targets) ซึ่งมีจำนวนทั้งหมด 169 เป้าหมายย่อย และพัฒนา ตัวชี้วัด (Indicators) จำนวน 232 ตัวชี้วัด (ทั้งหมด 244 ตัวชี้วัดแต่มีตัวที่ซ้ำ 12 ตัว) เพื่อติดตามความก้าวหน้าของเป้าหมายย่อยดังกล่าว

โดย SDG MOVE ได้ให้ข้อมูลในเป้าหมายทั้ง 17 ข้อของ SDGs อย่างน่าสนใจว่า

เป้าหมายที่ 1: ยุติความยากจนทุกรูปแบบในทุกที่
เป้าหมายที่ 2: ยุติความหิวโหย บรรลุความมั่นคงทางอาหารและยกระดับโภชนาการ และส่งเสริมเกษตรกรรมที่ยั่งยืน
เป้าหมายที่ 3: สร้างหลักประกันการมีสุขภาวะที่ดี และส่งเสริมความเป็นอยู่ที่ดีสำหรับทุกคนในทุกช่วงวัย
เป้าหมายที่ 4: สร้างหลักประกันว่าทุกคนมีการศึกษาที่มีคุณภาพอย่างครอบคลุมและเท่าเทียม และสนับสนุนโอกาสในการเรียนรู้ตลอดชีวิต
เป้าหมายที่ 5: บรรลุความเสมอภาคระหว่างเพศ และเพิ่มบทบาทของสตรีและเด็กหญิงทุกคน
เป้าหมายที่ 6: สร้างหลักประกันเรื่องน้ำและการสุขาภิบาล ให้มีการจัดการอย่างยั่งยืนและมีสภาพพร้อมใช้ สำหรับทุกคน
เป้าหมายที่ 7: สร้างหลักประกันว่าทุกคนเข้าถึงพลังงานสมัยใหม่ในราคาที่สามารถซื้อหาได้ เชื่อถือได้ และยั่งยืน
เป้าหมายที่ 8: ส่งเสริมการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจที่ต่อเนื่อง ครอบคลุม และยั่งยืน การจ้างงานเต็มที่และ มีผลิตภาพ และการมีงานที่มีคุณค่าสำหรับทุกคน
เป้าหมายที่ 9: สร้างโครงสร้างพื้นฐานที่มีความยืดหยุ่นต่อการเปลี่ยนแปลง ส่งเสริมการพัฒนาอุตสาหกรรม ที่ครอบคลุมและยั่งยืน และส่งเสริมนวัตกรรม
เป้าหมายที่ 10: ลดความไม่เสมอภาคภายในและระหว่างประเทศ
เป้าหมายที่ 11 : ทำให้เมืองและการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ มีความครอบคลุม ปลอดภัย ยืดหยุ่นต่อการเปลี่ยนแปลง และยั่งยืน
เป้าหมายที่ 12: สร้างหลักประกันให้มีแบบแผนการผลิตและการบริโภคที่ยั่งยืน
เป้าหมายที่ 13: ปฏิบัติการอย่างเร่งด่วนเพื่อต่อสู้กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและผลกระทบที่เกิดขึ้น
เป้าหมายที่ 14: อนุรักษ์และใช้ประโยชน์จากมหาสมุทร ทะเลและทรัพยากรทางทะเลอย่างยั่งยืนเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
เป้าหมายที่ 15: ปกป้อง ฟื้นฟู และสนับสนุนการใช้ระบบนิเวศบนบกอย่างยั่งยืน จัดการป่าไม้อย่างยั่งยืน ต่อสู้การกลายสภาพเป็นทะเลทราย หยุดการเสื่อมโทรมของที่ดินและฟื้นสภาพกลับมาใหม่ และหยุดการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ
เป้าหมายที่ 16: ส่งเสริมสังคมที่สงบสุขและครอบคลุม เพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ให้ทุกคนเข้าถึงความยุติธรรม และสร้างสถาบันที่มีประสิทธิผล รับผิดชอบ และครอบคลุมในทุกระดับ
เป้าหมายที่ 17: เสริมความเข้มแข็งให้แก่กลไกการดำเนินงานและฟื้นฟูสภาพหุ้นส่วนความร่วมมือระดับโลกสำหรับการพัฒนาที่ยั่งยืน

3 เสาหลักในมิติของความยั่งยืน คือ มิติด้านสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม ผนวกกับอีก 2 มิติ คือ ด้านสันติภาพและสถาบัน และในมิติด้านหุ้นส่วนการพัฒนา ที่ผนวกความสำคัญไว้ด้วยกัน รวมเป็น 5 มิติ แบ่งออกเป็น 5 กลุ่ม เรียก 5Ps ได้แก่

People (ครอบคลุมมิติด้านสังคม) ในเป้าหมายที่ 1 – 5
Prosperity (ครอบคลุมมิติด้านเศรษฐกิจ) ในเป้าหมายที่ 7 – 11
Planet (ครอบคลุมมิติด้านสิ่งแวดล้อม) ในเป้าหมายที่ 6 , 12 – 15
Peace (ครอบคลุมมิติด้านสันติภาพและสถาบัน) ในเป้าหมายที่ 16
Partnership (ครอบคลุมมิติด้านหุ้นส่วนการพัฒนา) ในเป้าหมายที่ 17

เนื้อหาหลักที่ต้องให้ความสำคัญไม่ได้อยู่ที่เป้าหมายแต่อยู่ที่ระดับเป้าประสงค์

แม้ว่า “SDGs” จะถูกพูดถึงอย่างแพร่หลายในฐานะ 17 เป้าหมาย (Goals) ที่กำหนดทิศทางการพัฒนาโลก แต่ในความเป็นจริง เนื้อหาที่สำคัญของ SDGs อยู่ที่ระดับ “เป้าประสงค์” (Targets) ซึ่งมีจำนวนมากถึง 169 เป้าหมายย่อย ซึ่งทำหน้าที่ “ขยายความ” ว่าภายใต้แต่ละเป้าหมาย ควรเกิดผลลัพธ์อะไร และโลกในอุดมคติที่เราต้องการจะพัฒนาให้ตอบโจทย์แบบไหน

ซึ่งเป้าประสงค์เหล่านี้ไม่ใช่เพียงรายการสิ่งที่ต้องทำ แต่เป็นการกำหนดภาพของ “สังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม” ในอนาคต ที่มีความยุติธรรม อย่างยั่งยืน และครอบคลุมอย่างแท้จริง

การขับเคลื่อน SDGs ในประเทศไทย

ประเทศไทยเป็นหนึ่งในสมาชิกสหประชาชาติที่ร่วมรับรอง “ปฏิญญาแห่งการพัฒนาที่ยั่งยืน ค.ศ. 2030” (Agenda 2030) เมื่อปี พ.ศ. 2558 โดยให้คำมั่นว่าจะขับเคลื่อน เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ทั้ง 17 ข้ออย่างเป็นรูปธรรม เพื่อให้เกิดความเจริญที่ “ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง” (Leave No One Behind) ประเทศไทยมีจุดแข็งที่ชัดเจนด้านนโยบาย เช่น ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ที่องค์การสหประชาชาติยกย่องว่าเป็นแนวคิดสำคัญต่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน

รัฐบาลไทยได้บูรณาการเป้าหมาย SDGs เข้ากับ ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี โดยเน้นทั้งด้านความมั่นคง การพัฒนาเศรษฐกิจ การสร้างโอกาส ความเสมอภาค และการพัฒนาที่ยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อม อันเป็นครื่องมือที่สำคัญในการกำหนดทิศทางของประเทศ รวมถึงได้จัดตั้ง “คณะกรรมการเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน” (กพย.) โดยมีนายกรัฐมนตรีเป็นประธาน และให้ สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) ทำหน้าที่เลขานุการ และเป็น National Focal Point ด้าน SDGs อย่างเป็นทางการ โดยภายใต้ กพย. มีการตั้ง “คณะอนุกรรมการด้านเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน” เพื่อประสานงานในระดับเป้าหมายย่อย (Targets) และประเมินความก้าวหน้า

ด้านการติดตามและประเมินผล ไทยได้จัดทำ Voluntary National Review (VNR) ซึ่งเป็นรายงานที่นำเสนอความก้าวหน้าในการดำเนินงาน SDGs ต่อเวทีสหประชาชาติ โดยจัดทำมาแล้ว 2 ฉบับ (ปี 2017 และ 2021) นอกจากนี้ยังมีการพัฒนา ตัวชี้วัดระดับชาติ (National Indicators) ที่เชื่อมโยงกับ SDGs ทั้งในระดับประเทศ จังหวัด และท้องถิ่น ซึ่งเน้นการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน

โดยสรุปแล้ว การขับเคลื่อน SDGs ในประเทศไทยไม่ได้เป็นเพียงพันธกิจของภาครัฐ แต่คือภารกิจร่วมของทุกภาคส่วน หากสามารถร่วมกันขับเคลื่อนอย่างเป็นระบบ มีเป้าหมายชัดเจน และวัดผลได้ ประเทศไทยจะสามารถก้าวไปสู่การพัฒนาที่ “ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง” อย่างแท้จริง หากคุณต้องการพัฒนาแผนกลยุทธ์ SDGs สำหรับองค์กร เพื่อส่งเสริมความยั่งยืน FDI Group ยินดีเป็นที่ปรึกษาองค์กรร่วมพัฒนาสู่เป้าหมาย 2030 ไปด้วยกัน

หากคุณกำลังมองหาที่ปรึกษาด้านสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน สามารถปรึกษาทีมผู้เชี่ยวชาญของ FDI ได้เลยทันที เราพร้อมให้คำปรึกษาในทุกอุตสาหกรรมธุรกิจที่ต้องการเพิ่มโอกาส และดำเนินงานด้านสิ่งแวดล้อม เพื่อให้สอดรับกับเทรนด์ตลาด นโยบายกฏหมาย รวมถึงการสร้างโอกาสในตลาดใหม่ได้